UX Research (Nghiên cứu trải nghiệm người dùng) đóng vai trò quan trọng trong quy trình thiết kế sản phẩm lấy con người làm trung tâm. Đây là yếu tố cốt lõi để tạo ra giải pháp đáp ứng kỳ vọng người dùng và mang lại giá trị cho doanh nghiệp.
Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ các nguyên tắc cơ bản của UX Research, hướng dẫn chi tiết quy trình thực hiện và chia sẻ những phương pháp tốt nhất từ các chuyên gia hàng đầu trong ngành.
Hãy cùng HomeNest.Media tìm hiểu chi tiết qua bài viết dưới đây.
1. UX Research là gì?
UX Research (Nghiên cứu trải nghiệm người dùng) là quá trình nghiên cứu có hệ thống nhằm hiểu rõ hành vi, nhu cầu và mong muốn của người dùng thông qua phương pháp quan sát (Observation techniques) và phản hồi (Feedback methodologies). Mục tiêu chính là khám phá “insight” (sự thật ngầm hiểu) và “pain point” (điểm đau) của người dùng để đưa ra các giải pháp thiết kế phù hợp.
Theo Sinéad Davis Cochrane, Quản lý UX tại Workday: “UX Research thu thập chi tiết từ người dùng, khách hàng và được tận dụng để giúp đưa ra ý tưởng phù hợp nhất.” Nhờ đó, UX Research giúp tạo ra các sản phẩm mang lại trải nghiệm thân thiện, thực sự đáp ứng nhu cầu người dùng.
Quá trình UX Research có thể áp dụng ở bất kỳ giai đoạn nào trong thiết kế sản phẩm. Thông thường, nghiên cứu bắt đầu với phương pháp định tính (Qualitative Research) để xác định động cơ và nhu cầu của người dùng, sau đó sử dụng phương pháp định lượng (Quantitative Research) để đo lường và kiểm chứng kết quả.
Để thực hiện UX Research hiệu quả, cần tiếp cận có cấu trúc, lựa chọn phương pháp phù hợp với mục tiêu nghiên cứu và đảm bảo dữ liệu thu thập được chính xác. Sau khi phân tích và diễn giải thông tin, doanh nghiệp có thể đưa ra các giải pháp thiết kế sát với insight khách hàng, tạo ra sản phẩm tối ưu hơn.
2. Tại sao UX Research lại quan trọng?
Trong cuốn Just Enough Research, Erika Hall – đồng sáng lập Mule Design Studio – mô tả UX Research như một cuộc điều tra có hệ thống gồm ba bước: đặt câu hỏi, thu thập dữ liệu và phân tích để rút ra kết luận.
Sinéad Davis Cochrane, Giám đốc UX tại Workday và cựu Nhà nghiên cứu sản phẩm tại Intercom, nhấn mạnh: “UX Research không chỉ là một bước trong quá trình phát triển mà là một quá trình liên tục trong suốt vòng đời sản phẩm.”
Tầm quan trọng của UX Research
Một sản phẩm thành công không thể đứng yên mà cần liên tục cải tiến. Việc thay đổi ở đâu, như thế nào đều phải dựa trên dữ liệu UX Research. Đây chính là chìa khóa giúp doanh nghiệp tạo ra giá trị bền vững. Khi người dùng có trải nghiệm tốt, họ không chỉ gắn bó lâu dài mà còn giới thiệu sản phẩm, dịch vụ đến người khác một cách tự nhiên và truyền cảm hứng nhất.
Nhiều doanh nghiệp hiện nay tận dụng UX Research để phát triển các sản phẩm công nghệ đáp ứng nhu cầu thực tế của người dùng, từ đó nâng cao trải nghiệm, tạo lợi thế cạnh tranh trên thị trường. Tuy nhiên, UX Research không chỉ giới hạn trong lĩnh vực công nghệ mà còn được ứng dụng rộng rãi trong nhiều ngành khác.
Khi nào nên thực hiện UX Research?
UX Research nên được triển khai ở mọi giai đoạn của quá trình thiết kế, bao gồm:
- Nghiên cứu ban đầu: Phỏng vấn người dùng, nghiên cứu hành vi thực tế.
- Thiết kế và thử nghiệm: Xây dựng nguyên mẫu và kiểm tra trải nghiệm.
- Sau khi ra mắt: Giám sát và đánh giá để tiếp tục tối ưu.
Việc áp dụng UX Research một cách bài bản sẽ giúp doanh nghiệp đưa ra quyết định chính xác, tạo ra những sản phẩm thực sự phù hợp với nhu cầu của người dùng.
Đọc thêm:
- Xác định thị trường mục tiêu
- Hành trình khách hàng
- Trải nghiệm khách hàng
- Trải nghiệm thương hiệu
- Brand Loyalty (lòng trung thành với thương hiệu)
3. 6 Phương pháp UX Research
Mặc dù cùng hướng đến mục tiêu cuối cùng là khám phá insight và pain point của người dùng, nhưng UX Research có nhiều phương pháp khác nhau, mỗi phương pháp mang lại những kết quả và lợi ích riêng.
Dưới đây là một số phương pháp nghiên cứu UX phổ biến mà bạn có thể tham khảo và áp dụng.
Phương pháp 1: Generation Research
Generation Research là phương pháp nghiên cứu giúp hiểu sâu sắc về động cơ, thách thức và hành vi của từng nhóm thế hệ khách hàng mục tiêu. Phương pháp này thường được áp dụng ở giai đoạn đầu của quá trình phát triển sản phẩm, khi doanh nghiệp đang tìm kiếm sự đổi mới và khác biệt so với đối thủ.
Generation Research theo dõi một nhóm người trong nhiều khía cạnh, bao gồm nhân khẩu học, thái độ, sự kiện lịch sử, văn hóa đại chúng và xu hướng chung. Điều này giúp xác định các nhu cầu, điểm yếu của khách hàng để đưa ra giải pháp phù hợp.
Khi thực hiện phương pháp này, điều quan trọng là giữ tư duy cởi mở, tránh định kiến và đảm bảo các kết quả thu được có cơ sở hợp lý.
Phương pháp 2: Evaluative Research
Evaluative Research là phương pháp đánh giá liên tục các ý tưởng, giải pháp thiết kế nhằm tối ưu hóa sản phẩm. Phương pháp này không chỉ được thực hiện trong giai đoạn phát triển mà còn được áp dụng sau khi sản phẩm ra mắt để cải thiện dựa trên phản hồi thực tế.
Theo Nanganl LeKesia Brown (Nhà nghiên cứu sản phẩm tại Figma), “Evaluative Research giúp tận dụng tối đa các kết quả nghiên cứu và tránh lãng phí tài nguyên.”
Ngoài ra, Evaluative Research có thể được triển khai trên sản phẩm của đối thủ để phân tích giải pháp nào đang hoạt động tốt trên thị trường, từ đó đưa ra chiến lược phù hợp trước khi phát triển sản phẩm mới.
Phương pháp 3: Quantitative vs. Qualitative UX Research
Hai phương pháp nghiên cứu chính trong UX Research là:
- Quantitative Research (Nghiên cứu định lượng): Thu thập dữ liệu thông qua khảo sát, phân tích hành vi người dùng để tìm ra xu hướng.
- Qualitative Research (Nghiên cứu định tính): Đi sâu vào cảm nhận, suy nghĩ và động lực của người dùng thông qua phỏng vấn, nghiên cứu thực địa.
Mặc dù có cách tiếp cận khác nhau, nhưng hai phương pháp này nên được kết hợp để có cái nhìn toàn diện về hành vi và nhu cầu thực sự của người dùng.
Ví dụ: Nếu phỏng vấn người dùng và phát hiện một insight quan trọng, cần triển khai nghiên cứu định lượng trên mẫu lớn hơn để xác nhận xem insight đó có giá trị hay không.
Phương pháp 4: A/B Testing
A/B Testing là phương pháp so sánh hai phiên bản của một sản phẩm để xác định phiên bản nào mang lại trải nghiệm tốt hơn. Người dùng sẽ được thử nghiệm với hai biến thể:
- A: Phiên bản gốc
- B: Phiên bản có thay đổi UX
Một số yếu tố có thể kiểm tra bằng A/B Testing:
- Kích thước và màu sắc của nút bấm
- Vị trí thanh điều hướng
- Thiết kế nút “Mua ngay” hoặc “Đăng ký”
Để có kết quả chính xác, mỗi lần thử nghiệm chỉ nên thay đổi một yếu tố duy nhất.
Phương pháp 5: Card Sorting
Card Sorting giúp xác định cách tổ chức thông tin trên một trang web hoặc ứng dụng bằng cách yêu cầu người dùng sắp xếp các thẻ nội dung thành nhóm hợp lý.
Phương pháp này hỗ trợ việc:
- Xây dựng cấu trúc website/app trực quan hơn
- Quyết định nội dung trang chủ
- Đặt tên danh mục và hệ thống điều hướng phù hợp với tư duy người dùng
Phương pháp 6: Heuristic Evaluation
Heuristic Evaluation là phương pháp kiểm tra mức độ thân thiện của sản phẩm bằng cách xác định lỗi UX phổ biến và đề xuất cải tiến.
Một trong những tiêu chuẩn phổ biến nhất được áp dụng trong phương pháp này là 10 Usability Heuristics của Jakob Nielsen, giúp các nhà thiết kế nhanh chóng phát hiện vấn đề và cải thiện trải nghiệm người dùng.
Kết quả của quá trình đánh giá thường được trình bày dưới dạng báo cáo chi tiết, hỗ trợ quá trình tối ưu hóa sản phẩm hiệu quả hơn.
4. Quy trình UX Research
Tuỳ thuộc vào phương pháp nghiên cứu sử dụng mà quy trình UX Research sẽ diễn ra khác nhau, nhưng có một số bước quan trọng mà các UX Researcher nhất định phải tuân theo:
Bước 1: Xây dựng giả thuyết
Mọi nghiên cứu UX thường bắt đầu bằng một giả thuyết cần được kiểm chứng. Ví dụ: “Việc hiển thị sản phẩm bán chạy nhất trên trang chủ sẽ giúp khách hàng dễ dàng tìm thấy sản phẩm và tăng tỷ lệ chuyển đổi.”
Bước 2: Lập kế hoạch & chuẩn bị
Giai đoạn này bao gồm xác định mục tiêu nghiên cứu, lựa chọn phương pháp phù hợp, xác định đối tượng nghiên cứu và thu thập các thông tin cần thiết.
Bước 3: Tiến hành nghiên cứu
Nhóm nghiên cứu triển khai thử nghiệm hoặc khảo sát theo kế hoạch, sử dụng các công cụ và phương pháp phù hợp để thu thập dữ liệu giá trị.
Bước 4: Phân tích & tổng hợp kết quả
Dữ liệu thu thập được sẽ được phân loại, phân tích để xác định xu hướng hành vi người dùng, điểm cải thiện và cơ hội đổi mới. Trong một số trường hợp, việc trình bày kết quả bằng slide sẽ giúp làm rõ vấn đề và đề xuất giải pháp hiệu quả hơn.
Bước 5: Đưa ra hành động
Dựa trên những phát hiện từ nghiên cứu, nhóm UX sẽ xác định hướng đi tiếp theo nhằm tối ưu trải nghiệm người dùng và cải thiện sản phẩm.
UX Research luôn là giai đoạn quan trọng trong quá trình HomeNest.Media thiết kế website cho doanh nghiệp, kết quả có được từ UX Research giúp chúng tôi mang đến sản phẩm chất lượng vượt trội.
5. Lợi ích của UX Research
Chúng ta đã biết UX Research là gì, tại sao cần UX Research, các phương pháp và quy trình UX Research. Bây giờ, hãy cùng khám phá 5 lợi ích mà UX Research đem lại trước, trong và sau khi phát hành sản phẩm công nghệ.
5.1. Ra quyết định chính xác
Một trong những lợi ích quan trọng của UX Research là giúp hiểu rõ hành vi người dùng, từ đó đưa ra quyết định sáng suốt hơn và phát triển các ý tưởng tốt hơn.
Sinéad Davis Cochrane, UX Manager tại Workday, nhận định: “UX Research giúp giảm thiểu rủi ro của những ý tưởng thiếu thực tế hoặc triển khai sai cách.”
Sian Townsend, cựu Giám đốc Nghiên cứu tại Intercom, chia sẻ rằng nghiên cứu ban đầu của công ty đã phát hiện ra: “Người dùng tập trung vào nội dung tin nhắn hơn là ảnh đại diện của người gửi khi bắt đầu một cuộc trò chuyện.” Nhờ đó, nhóm đã điều chỉnh thiết kế và ra mắt thành công sản phẩm Acquire.
UX Research kết hợp cả phương pháp định tính và định lượng để hỗ trợ quá trình ra quyết định. Bertrand Berlureau, Nhà thiết kế sản phẩm cao cấp tại iMSA, chia sẻ: “Chúng tôi sử dụng nhiều dữ liệu khác nhau như phân tích lưu lượng truy cập, phản hồi chatbot, khảo sát người dùng và thử nghiệm thực tế để đưa ra quyết định đúng đắn nhất.”
Theo Bertrand, UX Research không chỉ giúp tiết kiệm chi phí bằng cách tránh sai lầm mà còn đảm bảo thiết kế sản phẩm có tính công bằng và dễ tiếp cận hơn cho mọi người.
5.2. Loại bỏ định kiến trong thiết kế UX
Khoảng cách giữa “khái niệm” và “định kiến” rất mong manh. Việc áp dụng một cách làm quen thuộc vào nhiều dự án có thể dẫn đến thiếu sáng tạo và đổi mới.
Các nhà tâm lý học chỉ ra rằng con người có hơn 100 thiên kiến nhận thức. Để tránh điều này trong UX, hãy đặt và trả lời những câu hỏi như:
- Những nhận định của bạn về người dùng là gì?
- Có giả định nào không dựa trên dữ liệu thực tế hay không?
Sinéad Davis Cochrane nhấn mạnh tầm quan trọng của việc liên tục kiểm tra và loại bỏ các giả định sai lầm.
Một cách hiệu quả khác là đặt mình vào vị trí người dùng, hiểu mong muốn của họ để tạo ra trải nghiệm phù hợp. Bertrand Berlureau khuyến nghị: “Khi bắt đầu một dự án, hãy tiếp cận nó như một trang giấy trắng. Bạn sẽ ngạc nhiên với những gì dữ liệu mang lại.”
5.3. Kiểm tra và xác nhận ý tưởng thiết kế
UX Research giúp kiểm tra và xác nhận sớm các ý tưởng trước khi sản phẩm ra mắt, tránh rủi ro không cần thiết.
Có nhiều phương pháp để làm điều này, bao gồm:
- Generative research (nghiên cứu khám phá)
- Evaluative research (nghiên cứu đánh giá)
- A/B testing
- Phân tích định tính & định lượng
Trong đó, việc cung cấp bản thử nghiệm cho người dùng giúp thu thập phản hồi trực quan và chính xác nhất. Quy trình này diễn ra liên tục: lắng nghe – học hỏi – điều chỉnh – cải tiến.
5.4. Tạo ra giá trị thực sự cho khách hàng
UX Research giúp doanh nghiệp quản lý rủi ro và tối ưu hóa tài nguyên. Luke Vella, Giám đốc Sản phẩm Cấp cao tại Maze, cho biết: “Tài nguyên quý giá nhất của chúng tôi là thời gian, và UX Research đảm bảo rằng chúng tôi đang đầu tư nó vào những giải pháp thực sự có giá trị.”
Một trong những rủi ro lớn nhất là khả năng sử dụng sản phẩm. UX Research giúp nhóm phát triển đảm bảo người dùng có thể dễ dàng tiếp cận và tận dụng tối đa giá trị sản phẩm.
5.5. Đưa sản phẩm ra thị trường thành công
UX Research đóng vai trò quan trọng trong chiến lược tiếp thị, giúp truyền tải đúng thông điệp và giá trị sản phẩm đến khách hàng.
Naomi Francis, Giám đốc Tiếp thị Sản phẩm tại Maze, chia sẻ: “Mọi quyết định về cách chúng tôi định vị sản phẩm trên thị trường đều dựa trên UX Research. Điều này không chỉ nâng cao chất lượng thông điệp mà còn giúp tối ưu hóa toàn bộ chiến dịch ra mắt.”
Bà cũng nhấn mạnh rằng UX Research mang lại lợi thế cạnh tranh lớn: “Trong một thị trường mà đối thủ mới có thể xuất hiện mỗi ngày, UX Research giúp bạn đi trước một bước và duy trì vị thế dẫn đầu.”
6. Câu hỏi thường gặp về UX Research
Câu 1: UX Research có phải là một nghề không?
Có! UX Research là một lĩnh vực đang phát triển mạnh mẽ, với vai trò ngày càng được các công ty chú trọng và tuyển dụng nhiều hơn.
Trong bối cảnh thị trường cạnh tranh, doanh nghiệp ngày càng cần những chuyên gia có thể thực hiện nghiên cứu chuyên sâu để hiểu rõ nhu cầu người dùng, từ đó phát triển sản phẩm đáp ứng kỳ vọng của họ.
Câu 2: Vai trò của một UX Researcher là gì?
UX Researcher chịu trách nhiệm nghiên cứu hành vi người dùng, xác định các vấn đề tiềm ẩn và cung cấp thông tin giúp đội ngũ phát triển sản phẩm đưa ra quyết định chính xác. Mục tiêu cuối cùng là tạo ra sản phẩm không chỉ đáp ứng nhu cầu khách hàng mà còn mang lại lợi nhuận cho doanh nghiệp.
Họ sử dụng cả phương pháp nghiên cứu định tính và định lượng để phân tích động cơ, thói quen của người dùng, sau đó tổng hợp dữ liệu và báo cáo cho đội ngũ thiết kế, lập trình viên trong quá trình phát triển sản phẩm.
Thông thường, UX Research là một kỹ năng quan trọng của UX Designer. Tuy nhiên, đối với các dự án lớn và phát triển liên tục, UX Research có thể trở thành một vai trò riêng biệt.
🚀 HomeNest.Media hiện đang tuyển dụng UX/UI Designer!
Câu 3: Tương lai của UX Research sẽ ra sao?
Với sự phát triển của công nghệ, trải nghiệm người dùng ngày càng đóng vai trò quan trọng trong quyết định mua hàng, khiến UX Research trở thành một lĩnh vực ngày càng có giá trị. Việc mở rộng quy mô nghiên cứu trong doanh nghiệp sẽ trở thành yếu tố quan trọng để hỗ trợ sự tăng trưởng này.
Trong tương lai, UX Research sẽ tiếp tục phát triển theo hướng:
✅ Sử dụng các công cụ nghiên cứu từ xa
✅ Ứng dụng AI trong phân tích dữ liệu
✅ Xuất hiện các vai trò mới nhằm thúc đẩy nghiên cứu UX toàn diện hơn
Trên đây là những thông tin tổng quan về UX Research, bao gồm phương pháp, quy trình và lợi ích của lĩnh vực này. Hy vọng bài viết sẽ trở thành nguồn tham khảo hữu ích cho bạn trong quá trình nghiên cứu và phát triển sản phẩm, đặc biệt là trong lĩnh vực công nghệ. 🚀
Liên hệ ngay với HomeNest.Media nếu doanh nghiệp của bạn đang có dự án phát triển sản phẩm công nghệ cần triển khai. Hotline: 0898 994 298
