Nghiên cứu thị trườnglà gì? Tại sao cần nghiên cứu thị trường? thực hiện nghiên cứu thị trường như thế nào? Tất cả các câu hỏi sẽ được trả lời trong bài viết chuyên sâu dưới đây của Sao Kim.
1. Nghiên cứu thị trường là gì?
Nghiên cứu thị trường là quá trình thu thập, xử lý và phân tích thông tin về khách hàng, đối thủ, thị trường mục tiêu và toàn bộ ngành mà doanh nghiệp bạn dự định hoạt động.
Mục đích của nghiên cứu thị trường là hỗ trợ việc ra quyết định, giúp doanh nghiệp giải quyết vấn đề và tận dụng các cơ hội marketing.

Tìm hiểu Nghiên cứu thị trường là gì?
Tùy vào mục đích của doanh nghiệp, nghiên cứu thị trường có thể nhằm xâm nhập vào một thị trường mới, phát triển sản phẩm/dịch vụ mới, hoặc triển khai chiến dịch truyền thông, và phương pháp nghiên cứu sẽ thay đổi theo từng mục tiêu cụ thể.
Tuy nhiên, nghiên cứu thị trường luôn được coi là một hoạt động cần thiết, vì nó cung cấp thông tin chính xác để các nhà marketing xây dựng chiến lược phù hợp, từ đó đạt được hiệu quả cao.
Nếu doanh nghiệp bỏ qua nghiên cứu thị trường hoặc thực hiện một cách qua loa, các quyết định đưa ra sẽ mang lại rủi ro lớn, có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng như chiến dịch thất bại hoặc lãng phí nguồn lực.
2. Mục đích của Nghiên cứu thị trường
2.1. Xác định cơ hội đáp ứng nhu cầu chưa được thỏa mãn
Phân tích và hiểu rõ những nhu cầu chưa được đáp ứng của một nhóm khách hàng cụ thể.
Họ đang muốn gì? Họ cần gì? Có thể áp dụng các phương pháp thu thập dữ liệu như: tổ chức các buổi nhóm, phỏng vấn khách hàng và nhà đầu tư, nghiên cứu các ấn phẩm báo chí, và lắng nghe khách hàng để nắm bắt nhu cầu của họ. Thậm chí, bạn có thể phát triển một phiên bản thử nghiệm của sản phẩm và kiểm tra thị trường để xác định liệu sản phẩm có thể bán được không.
2.2. Ước tính dung lượng thị trường – Có bao nhiêu người có nhu cầu chưa được đáp ứng?
Phân loại các nhóm khách hàng khác nhau và tìm hiểu các phân khúc thị trường, mỗi phân khúc có nhu cầu và đặc điểm riêng biệt.
Bạn có thể sử dụng các phương pháp thu thập dữ liệu như: đọc các bài viết về xu hướng nhân khẩu học, quan sát các nhóm khách hàng để hiểu những hành vi và sở thích của họ, cũng như phỏng vấn một số thành viên trong nhóm đó. Đánh giá có thể mở rộng thêm bằng cách thực hiện các cuộc khảo sát hoặc phỏng vấn sâu.
2.3. Xác định phương pháp tốt nhất để đáp ứng nhu cầu chưa được thỏa mãn
Làm thế nào để phát triển một sản phẩm có tính năng và lợi ích đáp ứng nhu cầu chưa được đáp ứng?
Cách đảm bảo rằng sản phẩm của bạn có thể tiếp tục thỏa mãn nhu cầu khách hàng? Mời một số khách hàng tham gia phỏng vấn nhóm để tìm hiểu về sở thích và nhu cầu chưa được thỏa mãn, cũng như cách bạn có thể đáp ứng chúng. Hỏi họ những gì họ mong muốn từ sản phẩm và mức giá họ sẵn sàng chi trả.
2.4. Khảo sát đối thủ cạnh tranh
Nghiên cứu kỹ lưỡng sản phẩm, dịch vụ, kỹ thuật marketing, giá cả, vị trí của đối thủ, v.v… Một trong những cách hiệu quả để hiểu rõ đối thủ là trở thành khách hàng của họ.
Hãy đến vị trí của đối thủ, quan sát các tài liệu của họ, xem quảng cáo của họ trên các bản tin và báo chí, tìm hiểu các trang web của họ và thậm chí mua sản phẩm của họ để có cái nhìn sâu sắc hơn.
2.5. Xác định lợi thế cạnh tranh trong mắt khách hàng
Để hiểu rõ lợi thế cạnh tranh, phỏng vấn các nhóm khách hàng tiềm năng về sản phẩm và sự độc đáo của nó. Hỏi họ về cách họ nghĩ về sản phẩm và vị trí mà bạn muốn sản phẩm của mình đạt được trên thị trường.
2.6. Đánh giá liệu sản phẩm có đáp ứng nhu cầu khách hàng hiệu quả
Để đưa ra kết luận chính xác, thực hiện các đánh giá là rất quan trọng. Điều này bao gồm việc sử dụng nhiều phương pháp thu thập dữ liệu như quan sát khách hàng, phỏng vấn, phát triển các trường hợp nghiên cứu, và lý tưởng nhất là thực hiện thử nghiệm sản phẩm.
2.7. Đánh giá hiệu quả chiến lược quảng cáo và khuyến mại
Một trong những cách hiệu quả để kết luận về chiến lược quảng cáo là đánh giá kết quả của chiến dịch. Bạn có thể sử dụng các phương pháp thu thập dữ liệu như quan sát hành vi khách hàng, phỏng vấn và phát triển các trường hợp nghiên cứu để đo lường mức độ hiệu quả của chiến lược.
3. Một số phương pháp nghiên cứu thị trường thông dụng
Chúng ta thường nghĩ rằng mình đã hiểu rõ những gì khách hàng mong muốn và suy nghĩ. Tuy nhiên, thực tế lại không phải lúc nào cũng đúng!
Doanh nghiệp không thể thành công lâu dài nếu không liên tục đáp ứng nhu cầu của khách hàng theo thời gian. Vì vậy, việc thu thập phản hồi từ khách hàng định kỳ là điều rất quan trọng.
Cách bạn chọn phương pháp thu thập phản hồi và cách thức sử dụng chúng phụ thuộc vào loại thông tin bạn muốn có từ khách hàng. Ví dụ, bạn có thể tìm hiểu xem khách hàng nghĩ gì về sản phẩm và dịch vụ của bạn, hoặc họ có nhu cầu gì thêm mà bạn chưa đáp ứng.
3.1. Hỏi nhân viên về khách hàng
Nhân viên của bạn thường là những người tương tác trực tiếp với khách hàng. Vì vậy, họ có thể cung cấp những thông tin quý giá về sản phẩm và dịch vụ mà khách hàng mong đợi, cũng như những phản hồi hay khiếu nại mà khách hàng đã đưa ra.
3.2. Nghiên cứu khách hàng qua phiếu góp ý
Cung cấp các phiếu góp ý ngắn gọn, dễ điền, với các câu hỏi đơn giản như:
- Bạn có hài lòng về dịch vụ của chúng tôi không?
- Chúng tôi có thể cải thiện dịch vụ như thế nào?
- Bạn có mong muốn dịch vụ nào mà hiện tại chúng tôi chưa có?
Các hình thức thu thập phản hồi qua phiếu giấy hoặc điện tử (Google Form, e-form, v.v.) đang trở nên ngày càng phổ biến và dễ sử dụng.
3.3. Nghiên cứu đối thủ cạnh tranh
Làm thế nào để tìm hiểu về đối thủ cạnh tranh thông qua đội ngũ bán hàng hoặc đại lý? Các đại lý và đội ngũ bán hàng có thể cung cấp thông tin quý giá về đối thủ của bạn. Hãy huấn luyện họ để có thể thu thập thông tin hữu ích từ các đối thủ, giúp bạn hiểu rõ hơn về thị trường.
3.4. Nghiên cứu thị trường qua khách hàng
Một trong những cách hiệu quả nhất để hiểu khách hàng là hỏi trực tiếp họ. Bạn có thể trò chuyện với khách hàng khi họ đến cơ sở của bạn hoặc khi bạn đến thăm họ. Ngoài ra, việc quan sát, ghi chép và sử dụng công nghệ theo dõi như smart Wi-Fi, GPS, hoặc máy đếm cũng có thể giúp bạn hiểu rõ hơn hành vi của khách hàng.
Tìm hiểu ngay: 5 phương pháp nghiên cứu khách hàng giúp bạn hiểu rõ khách hàng của bạn là ai?
3.5. Nghiên cứu thông qua tài liệu và báo cáo
Hãy chú ý đến những gì khách hàng đang mua và không mua từ bạn. Các báo cáo thị trường có thể giúp bạn nhận diện xu hướng mua sắm của khách hàng, từ đó biết được vị trí của bạn trên thị trường (thị phần) và những sản phẩm mà đối thủ của bạn đang bán chạy.
3.6. Phỏng vấn nhóm tập trung
Nhóm tập trung là một nhóm nhỏ gồm từ 8-10 người, được tập hợp để thảo luận về sản phẩm, dịch vụ, hoặc ý tưởng mới. Đây là một phương pháp hữu ích để thu thập thông tin sâu từ khách hàng.
Tìm hiểu thêm: 6 Bước thực hiện Phỏng vấn khách hàng để đạt hiệu quả cao
3.7. Khảo sát thị trường qua email
Mặc dù không phải ai cũng thích trả lời khảo sát, nhưng nhiều khách hàng sẵn sàng hoàn thành khảo sát nếu họ nhận lại một lợi ích nào đó. Bạn có thể hứa với họ về một ưu đãi hoặc giảm giá khi họ gửi lại khảo sát hoàn chỉnh.
3.8. Khảo sát thị trường qua điện thoại
Một cách khác để khảo sát thị trường là qua điện thoại. Bạn có thể thuê sinh viên mùa hè hoặc nhân viên bán thời gian để thực hiện các cuộc khảo sát qua điện thoại định kỳ.
3.9. Khảo sát thị trường qua bảng hỏi giấy hoặc CAPI
Bạn có thể sử dụng bảng hỏi giấy, CAPI (phỏng vấn người hỗ trợ máy tính) hoặc web form để thu thập phản hồi từ khách hàng. Doanh nghiệp có thể tự thực hiện hoặc thuê công ty nghiên cứu thị trường chuyên nghiệp để hỗ trợ.
3.10. Tracking hàng vi khách hàng trên Internet, mạng xã hội
Qua các công cụ quản lý website nhưGoogle AnalyticshoặcStudio sáng tạocủa Facebook, bạn cũng có thể biết khách hàng tìm đến bạn vì sản phẩm gì, họ tìm kiếm từ khóa gì và tại sao họ lại đến trang web của đối thủ thay vì trang web của bạn.
Bạn cũng có thể sử dụngHotjarđể theo dõi hành vi tương tác, nhận ra các điểm nóng / lạnh trên website của bạn.
Hoặc sử dụng một số công cụ lắng nghe MXH (SMCC,Sprout Social) để chủ động lắng nghe các cuộc thảo luận theo từng chủ đề, lắng nghe các sự kiện phát sinh theo thời gian thực để có dữ liệu, phương án xử lý.
Note: Hiện nay, công cụ lắng nghe MXH được các doanh nghiệp lớn quan tâm đến thương hiệu sử dụng nhằm phản ứng nhanh với các sự kiện nổi bật, khủng hoảng truyền thông
Ngoài ra, bạn có thể sử dụngGoogle Trend,Google AlertvàGoogle Keyword Plannerđể hiểu rõ hơn về khách hàng của bạn đang tìm kiếm điều gì.
4. Quy trình 6 bước thực hiện nghiên cứu thị trường
Bước 1: Xác định mục tiêu hoặc vấn đề của doanh nghiệp
Có thể nói, việc nghiên cứu thị trường có mang lại hiệu quả cho doanh nghiệp hay không phụ thuộc vào việc bạn xác định chính xác vấn đề mà doanh nghiệp đang gặp phải hoặc mục tiêu của cuộc nghiên cứu.
Do đó, việc đặt ra mục tiêu rõ ràng trước khi tiến hành nghiên cứu thị trường là một bước quan trọng trong quy trình này, giúp doanh nghiệp đạt được hiệu quả cao và tiết kiệm chi phí.
Ví dụ, một vấn đề mà doanh nghiệp có thể đối mặt là:
“Liệu chúng ta có nên xâm nhập vào thị trường này hay không?”
Hoặc “Tính năng nào của sản phẩm cần được cải thiện trong tương lai?”
Khi bạn hiểu rõ vấn đề cụ thể mà doanh nghiệp đang gặp phải, kết quả nghiên cứu thị trường sẽ trở nên tập trung hơn và mang lại hiệu quả cao hơn.
Bước 2: Lựa chọn phương pháp nghiên cứu phù hợp

Tùy vào mục tiêu nghiên cứu, bạn có thể chọn phương pháp nghiên cứu thị trường phù hợp nhất.
Sau khi xác định rõ mục tiêu nghiên cứu, bước tiếp theo là lựa chọn phương pháp nghiên cứu thích hợp. Dưới đây là một số phương pháp phổ biến mà doanh nghiệp có thể áp dụng:
- Điều tra, khảo sát: Đây là phương pháp sử dụng bảng câu hỏi để thu thập dữ liệu từ khách hàng mẫu. Doanh nghiệp sẽ thiết kế bảng câu hỏi chặt chẽ, tập trung vào mục tiêu nghiên cứu. Quy mô mẫu càng lớn, kết quả càng đáng tin cậy.
- Phỏng vấn nhóm: Người điều phối sử dụng một loạt câu hỏi hoặc chủ đề đã được chuẩn bị sẵn để dẫn dắt cuộc thảo luận giữa một nhóm người. Phương pháp này giúp thu thập ý kiến đa dạng và sâu sắc.
- Phỏng vấn cá nhân: Tương tự phỏng vấn nhóm, nhưng phương pháp này tập trung vào các câu hỏi mở, nhằm tìm hiểu sâu về quan điểm của từng cá nhân. Phỏng vấn cá nhân đòi hỏi người thực hiện có kỹ năng dẫn dắt cuộc trò chuyện và tạo thiện cảm với người được phỏng vấn.
- Quan sát: Phương pháp này yêu cầu bạn quan sát hành vi mua sắm và sử dụng sản phẩm của khách hàng, thông qua các camera giám sát tại cửa hàng hoặc nơi công cộng. Điều này giúp bạn hiểu rõ hơn về thói quen và hành vi tiêu dùng của khách hàng.
- Thử nghiệm: Bạn có thể đưa sản phẩm mới vào thử nghiệm tại các cửa hàng để quan sát phản ứng của khách hàng trong môi trường thực tế. Qua đó, bạn có thể điều chỉnh giá cả, cải tiến bao bì hoặc thay đổi một số yếu tố để sản phẩm hấp dẫn hơn.
Ngoài ra, khi tiến hành nghiên cứu, bạn cần xác định cách chọn mẫu đại diện cho nghiên cứu: nhóm đối tượng cần có đặc điểm gì, bạn có thể tìm họ ở đâu, và số lượng mẫu cần đủ lớn để đưa ra kết luận chính xác.
Bước 3: Thiết kế và chuẩn bị khảo sát

Ví dụ, nếu doanh nghiệp chọn phương pháp điều tra, khảo sát, bạn cần liệt kê các câu hỏi và thiết kế bảng hỏi, có thể là trực tiếp hoặc trực tuyến.
Ngược lại, nếu phương pháp phỏng vấn cá nhân được lựa chọn, doanh nghiệp cần chuẩn bị một số câu hỏi chủ chốt và các thiết bị hỗ trợ cần thiết cho người thực hiện phỏng vấn.
Bước 4: Thu thập thông tin
Đây là bước bạn tiến hành triển khai khảo sát trên thị trường, hoặc thực hiện các buổi phỏng vấn nhóm, phỏng vấn cá nhân, quan sát hay thử nghiệm.
Trong suốt quá trình khảo sát, phỏng vấn hoặc thử nghiệm, mọi câu trả lời, cũng như thái độ và hành vi của khách hàng, đều được ghi lại và thu thập đầy đủ.
Bước 5: Tổng hợp và phân tích dữ liệu

Sau khi thu thập thông tin, bạn sẽ tiến hành tổng hợp chúng thành một bản dữ liệu hoàn chỉnh và thống nhất.
Tiếp theo, việc sử dụng các phần mềm chuyên dụng để xử lý và phân tích dữ liệu là rất cần thiết, giúp mang lại kết quả nhanh chóng và chính xác cho doanh nghiệp của bạn.
Một số phần mềm phân tích dữ liệu phổ biến và đáng tin cậy hiện nay bao gồm Excel, SPSS, Minitab, v.v. Những phần mềm này sẽ hỗ trợ bạn tạo bảng, đồ thị và biểu đồ phân tích, phân nhóm kết quả theo các tiêu chí như độ tuổi, giới tính, và giúp xác định các xu hướng chính từ dữ liệu nghiên cứu.
Bước 6: Minh họa dữ liệu và trình bày kết quả
Cuối cùng, đây chính là bước mà bạn có thể trình bày về cả quá trình nghiên cứu thị trường cũng như kết quả thu được để trả lời cho câu hỏi được đưa ra bước 1.
Hãy đảm bảo rằng tất cả các thông tin, dữ liệu thu thập được biểu thị một cách khoa học, logic và dễ theo dõi.

Một điểm quan trọng cần lưu ý là bạn nên bắt đầu báo cáo từ vấn đề và mục tiêu của doanh nghiệp.
Tiếp theo, hãy giải thích lý do vì sao bạn chọn phương pháp nghiên cứu này và cách thức thực hiện chúng ra sao.
Đối với từng kết quả nghiên cứu, bạn cần trình bày rõ ràng ý nghĩa và tác động của chúng đối với vấn đề cụ thể mà doanh nghiệp đang đối mặt.
Cuối cùng, điều quan trọng nhất là bạn phải trả lời được câu hỏi ban đầu và giải quyết thành công vấn đề của doanh nghiệp.
Đọc thêm:
5. Một số nguồn thông tin cho nghiên cứu thị trường
5.1. Tổng cục Thống kê
Đây là cơ quan chịu trách nhiệm về công tác thống kê quốc gia tại Việt Nam. Tổng cục Thống kê thường xuyên thu thập dữ liệu về doanh nghiệp, phát hành niên giám thống kê hàng năm, tổ chức các cuộc tổng điều tra dân số, doanh nghiệp và nhiều khảo sát khác.
5.2. Tổng cục Dân số và Kế hoạch hóa gia đình
Cơ quan này cung cấp thông tin về dân số, cơ cấu dân số, và các biến động dân số.
5.3. Bộ Công Thương
Bộ Công Thương quản lý các hoạt động thương mại, công nghiệp và nhiều doanh nghiệp lớn trên toàn quốc. Bộ có các sở tại các tỉnh, thành phố và công bố thông tin liên quan đến các ngành công nghiệp, sản phẩm và dịch vụ.
5.4. Sở Công Thương
Sở Công Thương quản lý hoạt động thương mại và công nghiệp tại từng tỉnh, thành phố, do đó họ sở hữu nhiều dữ liệu về doanh nghiệp trong khu vực mình quản lý.
5.5. Hiệp hội Doanh nghiệp
Các hiệp hội doanh nghiệp liên kết với một lượng lớn các hội viên trong một ngành nghề hoặc lĩnh vực nhất định. Họ thường phát hành bản tin hữu ích cho các thành viên, cung cấp dịch vụ mạng và giải đáp thắc mắc. Nhiều hiệp hội có các ấn phẩm chuyên ngành. Ví dụ, Hiệp hội Doanh nghiệp Dịch vụ Logistics Việt Nam phát hành Tạp chí Vietnam Logistics Review.
5.6. Các công ty cung cấp cơ sở dữ liệu chuyên ngành
Dù chưa phổ biến tại Việt Nam, doanh nghiệp có thể cân nhắc mua dữ liệu hoặc báo cáo từ các đơn vị chuyên cung cấp như Euro Monitor, Fintech, Nielsen, hoặc các báo cáo ngành từ các công ty hàng đầu trong lĩnh vực liên quan. Những báo cáo này thường có tính trực quan cao hơn so với các nguồn dữ liệu trên.
Qua bài chia sẻ này, Sao Kim hy vọng đã giúp bạn hiểu rõ hơn về quá trình nghiên cứu thị trường, các phương pháp và quy trình chuẩn trong nghiên cứu thị trường. Hy vọng những thông tin này sẽ hữu ích cho bạn.
Nếu bạn cần hỗ trợ về nghiên cứu thị trường, đừng ngần ngại liên hệ với Sao Kim qua hotline 0898 994 298. Các chuyên gia của chúng tôi luôn sẵn sàng hỗ trợ bạn.